De complexe en langdurige processen rondom projecten, brengen risico’s met zich mee. Dit kan leiden tot tegenvallende resultaten, waardoor verliezen hoger uit kunnen vallen dan verwacht. Verliezen zijn afgedekt met voorzieningen. Wanneer voorzieningen ontoereikend blijken, moet het gemeentelijk weerstandsvermogen toereikend zijn om aanvullende verliezen op te kunnen vangen
Zoals gebruikelijk zijn de risicoanalyses begin 2019 voor de jaarrekening 2018 geactualiseerd. De uitkomsten hiervan zijn ook gebruikt voor de begroting.
Bijna een derde deel van het maximale risicobedrag hangt samen met algemene ontwikkelingen die gelden voor alle projecten. Het grootste deel hiervan betreft het risico van afnemende prijzen in het geval van een tegenvallende economische ontwikkeling. Ook is rekening gehouden met het renterisico voor de langer lopende projecten.
Het grootste deel van de project specifieke risico’s komt door de projecten De Grassen en Steenenburg. Beide projecten hebben een hoge boekwaarde en het kan gebeuren dat een deel van de projecten niet doorgaat (als in het vervolg / voor vervolgfasen geen aanvullende bouwtitels kunnen worden verkregen). De maximale project specifieke risico’s namen in 2018 toe. Dit komt doordat voor de Poort van Heusden het maximale risico is verhoogd door een combinatie van factoren, zoals de  uitbreiding van het zuidelijk deel, de start van de restauratie van het kasteel en de werkzaamheden die vooruitlopend op het bestemmingsplan gebeuren in het noordelijk deel. Per saldo blijven de project specifieke risico’s door een kleinere kans van optreden ongeveer gelijk aan de inschatting van voorgaand jaar.

Per saldo leidt dit tot een totaalbedrag aan risico’s van € 9,2 miljoen voor de grondexploitaties. De kans is vooralsnog gehandhaafd op 50% gebaseerd voor alle risico’s gezamenlijk zoals benoemd in het onderdeel bouwgrondexploitaties bij het jaarverslag 2018. Ook als bij grote projecten als De Grassen en Steenenburg het risico van bouwtitels (deels) komt te vervallen blijft naar verwachting een aanzienlijk risicobedrag noodzakelijk.

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), is op 14 mei 2019 door de Eerste Kamer aangenomen. De invoeringsdatum van de wet is bepaald op 1 januari 2021, gelijktijdig met de invoering van de Omgevingswet. Er is nog veel onduidelijk wat deze wet gaat betekenen voor de praktijk en dus ook voor hoe we onze organisatie hierop in moeten richten. Hoe kan de gemeente straks nog verantwoordelijkheid nemen als de controle door private bedrijven plaatsvindt? En wie gaat toezien op de kwaliteit van deze controleurs?
Het financiële risico van deze wet ontstaat vooral doordat de inkomsten van leges naar verwachting fors zullen afnemen. De huidige inkomsten uit leges bedragen ca. € 1 mio, waarvan naar schatting 70% privaat is. Mogelijk komen er alternatieven om dit verlies aan inkomsten te compenseren of zijn er lagere kosten.

Er is uitstel van betaling verleend voor openstaande vorderingen aan Stichting De Voorste Venne. In het najaar wordt duidelijk of en op welke manier de Stichting deze vorderingen kan voldoen.

Voor het GOL breekt een spannende periode aan waarbij voor 2020 de gunning van de opdracht gepland staat. De kans bestaat dat de aanbesteding niet past binnen de beschikbare middelen. In dat geval worden de meerkosten volgens een vooraf vastgestelde verdeelsleutel verdeeld tussen de provincie, gemeente Waalwijk en onze gemeente. Hiervoor is nog besluitvorming nodig maar gezien de belangen wordt hier rekening gehouden dat een eventuele aanvullende bijdrage ten laste van de weerstandscapaciteit moet worden gebracht. Naast de aanbesteding is er nog een aantal andere oorzaken waardoor de beschikbare middelen niet toereikend kunnen zijn. Dit betreft bijvoorbeeld hogere projectkosten door complexe of aanverwante zaken waar nog onvoldoende rekening mee is gehouden (zoals de PAS), mogelijke planschades en/of nadeelcompensaties of onteigeningsprocedures. Daarnaast zal bij het opstellen van het nieuwe GVVP duidelijk moeten worden of de gereserveerde middelen voor de mitigerende maatregelen (gerelateerd aan het GOL) toereikend zijn.

Algemeen geldt dat het aantal leerlingen en capaciteit per wijk niet goed op elkaar aansluit. In sommige wijken is de capaciteit te hoog waardoor er mogelijk leegstand van lokalen ontstaat terwijl op andere locaties er sprake is van een tekort aan lokalen. Dit risico is specifiek onderkend voor de situatie in Vlijmen waar bij de locatie van De Bussel sprake is van een tekort aan lokalen. Voor deze locatie zit nieuwbouw in de planning maar dit gaat nog even duren. Door de groei van het aantal leerlingen is uitbreiding van de lokalen mogelijk direct noodzakelijk, daarnaast heeft het gevolgen voor de omvang van de nieuwbouw. De gemeente is verantwoordelijk voor de huisvesting van de school.
Mogelijke maatregel is het beperken van de instroom van leerlingen door het aanbieden van een alternatief of tijdelijk verplaatsen van een deel van de leerlingen door gebruik te maken van leegstaande lokalen in andere gebouwen. Een alternatief is het tijdelijk aanbieden van noodlokalen door de gemeente.

Om sport en beweging te stimuleren konden gemeenten in het verleden de btw die aan hen in rekening werd gebracht in aftrek brengen. Met ingang van 1 januari 2019 is dit recht vervallen. Dit heeft tot gevolg dat alle inkoop btw kostenverhogend is geworden Daar staat tegenover dat gemeenten ter compensatie een specifieke uitkering aan kunnen vragen (SPUK). De regeling subsidieert maximaal 17,5% van de bestedingen inclusief BTW. Het budget wat het Rijk hiervoor beschikbaar heeft in 2019 is € 152 miljoen. Onlangs is bekend geworden dat de totale aanvraag van alle gemeenten € 228 miljoen bedraagt. Dit zou betekenen dat het beschikbare budget evenredig verdeelt wordt. Op dit moment worden alle aanvragen kritisch bekeken, dit kan gevolgen hebben voor de totale aanvraag waardoor de exacte verdeling nog niet bekend is. De gemeente Heusden heeft voor 2019 een aanvraag ingediend van € 296.000. Het risico is aanwezig dat de aanvraag niet volledig wordt toegekend.